КУЛИ КАЛОН - KULI KALON
Барои ҳамкори ба номерҳои +992909793835 занг занед ва ё дар ватсап нависед. Фасли тобистон беҳтарин замон барои сайру саёҳат дар кӯҳҳо ва водиҳои зебои Тоҷикистон баҳисоб рафта ба сайёҳ имконият медиҳад, ки бо табиати зебо, таърихи қадим ва фарҳанги гуногун шинос шавад ва хотироти нодир ба даст орад. Сайёҳат роҳи беҳтарин барои истироҳату фароғат ва омӯхтани анъанаҳои беназири дигар минтақаҳо мебошад. Яке аз мавзеъҳои нотакрори сайёҳӣ — Кули Калон мебошад, ки дар доманаи кӯҳҳои Фон ҷой гирифтааст. Пас аз муддати кӯтоҳ мо саёҳати навбатии худро ба ин гӯшаи биҳиштосо оғоз менамоем. Ҳангоми омодагӣ ба роҳ, сайёҳон доир ба таъриху аҳамияти ин кӯли зебо суҳбат ороста, хотираҳои сафари қаблиашон ба дигар манзараҳои дилангези Тоҷикистонро ба ёд меоварданд. Сафари мо ба самти мавзеи сайёҳии Кули Калон шуруъ гардид ва дар ҳар гӯшае, ки мегузаштем, манзараҳои зебову ҷаззоб пеши назар меомаданд. Роҳбалад бошад, вобаста ба таърих ва ҳолати кунунии ҳар макони дидашуда маълумоти ҷолиб пешниҳод мекард. Сулҳу субот ва истиқлолият барои сайёҳон фазои амн ва осоишта фароҳам меоранд, то онҳо бо осонӣ табиати зебо ва мероси фарҳангии Тоҷикистонро тамошо кунанд. Нақби Истиқлол як нақби автомобилӣ дар роҳи байни Душанбе ва Хуҷанд буда, беш аз 5 километр дарозӣ дошта, дар 75 километрии шимоли Душанбе воқеъ аст. Қаблан дар фасли зимистон ҳаракат ба манотиқи шимолии Тоҷикистон тавассути Ағбаи Анзоб барои 6 моҳ баста буд. Соли 2006 Нақби Истиқлол барои рафту омад ба манотиқи шимолии Тоҷикистон ба истифода дода шуд, ки ин иқдом барои вусъат бахшидани самти сайёҳии ва рафту омад, интиқоли молу маҳсулот аз Душанбе то ба вилояти Сугду ҷумҳуриҳои ҳаммарз ва баракс хело осон гардид. Баъд аз чанд соат, хатсайр ба нуқтае расид, ки сафари мо аз он шурӯъ мегардид ва ин ҷо бо номи Пойгоҳи Куҳнавардию Сайёҳии Артуч маъруф аст. Сайёҳон омодагии худро барои будубоши як шабонарузи мегирифтанд ва бо завқи саёҳат ва муҳаббат ба табиат, ба самти он мавзеъе рафтанд, ки хаймаҳояшонро насб карда, шабро дар муҳити орому зебои табиат сипарӣ кунанд. Баробари расидан ба нуқтае ки барои шабгузарони интихоб гардида буд сайёҳон миёни худ оиди чигуна насб кардани Хаймаҳо суҳбат карда баъдан ба насби он оғоз карданд. Масъулони Ширкати сайёҳии Амиртур бо ҳамроҳи сайёҳон аз паси омода намудани хуроки шом шуданд ва бо шодиву хурсандӣ хӯрокро дар муҳити дӯстона ва ором омода менамуданд. Баъди омода шудан ҳамакаса нишаста хуроки шомро бо ҳам тановул намуда оиди табиати дилфиреби ин мавзеи сайёҳи суҳбат кардем. Сайёҳон дар торикии шаб дар назди оташкада бо шодӣ ва дилгармӣ рақсу бозӣ намуда, фазои хотирмонро барои худ ва ҳамдигар эҷод карданд. Субҳи содиқ, бо руҳияи баланд ва хотироти рангини дируза, сайёҳони мо боз сафари худро ба самти чанд куле, ки дар кӯҳҳои Фон ҷойгир аст, оғоз карданд. Охирин нуктаи сафари мо Кули Калон ба ҳисоб мерафт. Авалиншуда Кули Ҷангалро дидан кардем ва дар атрофи он бо рангҳои пурҷило ва намуди нодири табиат рӯ ба рӯ шудем, ки ҳар лаҳзаи он хотирмон буд. Аммо ончизе ки сайёҳони моро нигарон мекард он буд ки маълумоти ҷуғрофи оиди кулҳое ки мо дидан кардем ба ғайр аз Кули Калон вуҷуд надошт. Дар шафати кули Ҷангал кулеро мушоҳида кардем ва яке аз сокинони ин минтақа ҳангоми суҳбат ба мо маълумот дод ки ин кул ном гузори нашудаст. Чунин вазъ аз он далолат медиҳад ки минтақаро ҳануз ба таври зарури наомухтаанд Хуб мешуд Кумитаи рушди сайёҳии назди ҳукумати ҶТ дар ҳамкори бо дигар ниҳодҳои дахлдор ва мутахасисони соҳа мавзеи кули Калонро пурратар омухта дар харитаи сайёҳи маълумоти муфассал пешниҳод намоянд. Ин омил боис мешавад ки таваҷуҳи сайёҳон ба минтақа бештар гардад. Баъдан роҳ пеш гирифтем ба самти Кули Сиёҳ, ки дар миёни кӯҳҳои баланду манзараҳои дилфиреб ҷой гирифтааст ва ҳар қадам роҳро боз ҳам ҷолибу хотирмон мегардонд. Сайёҳон, баъд аз дидани Кули Сиёҳ, роҳ ба самти Кули Бибиҷанат пеш гирифтанд. Ҳаво софу беғубор буд ва қадамҳои гурӯҳ бо завқу шодӣ ҳамоҳанг мешуд. Миёни ҳам оиди зебогиҳои атроф ва кулҳои рангоранг суҳбат карда ба ваҷҳ меомаданд. Дар хатсайри имруза моро яке аз мутахасисони соҳаи сайёҳи Неъматуллоҳ Акбар ҳамроҳи мекард ки оиди чигуна рушдодан ва зарфиятҳои ин соҳа маълумот дод. Кули Калон яке аз маъруфтарин ва зеботарин кӯлҳои табиӣ дар кӯҳҳои Фон ба шумор меравад. Ин кӯл дар мавзеи Артуч, ноҳияи Панҷакент, вилояти Суғди Тоҷикистон ҷойгир аст. Баландии кул аз сатҳи баҳр тақрибан 2 800 метр, масоҳаташ 0,5 км² буда чуқурияш то 70 метр мебошад. Ранги об вобаста ба рӯшноии офтоб ва ҳаво тағйир меёбад – аз сабзкабуд то кабуди тира ва ҳатто сурхтоб намоён мешавад. Манбаи оби кул асосан аз барфҳои обшуда ва чашмаҳои кӯҳӣ мебошад. Ин ҷо яке аз самтҳои асосии сайёҳии дохилӣ ва байналмилалӣ ба шумор меравад. Сайёҳон бештар хайма мезананд ва чанд рӯз дар назди кӯл истироҳат мекунанд. Кули Калон на танҳо ҷои тамошобоб аст, балки барои аксбардорон, дӯстдорони кӯҳнавардӣ ва муҳаққиқони табиат як ганҷи ҳақиқӣ маҳсуб меёбад.
